سرنگ چیست؟
کلمه ی سرنگ از کلمه یونانی به نام syrinx به معنای لوله یا تیوب گرفته شده است و در ﻓﺎرسی ﺑﻪ ﻫﻤﺎنﻛﻠﻤﻪ ﺳﺮﻧﮓ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه است.
ﺳﺮﻧﮓ از یک ﻟﻮﻟﻪ ی اﺳﺘﻮاﻧﻪای ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ در داﺧﻞ آن یک ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻗﺮار دارد و ﺑﺎ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪن اﻳﻦ ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻣﺎﻳﻊ، ﮔﺎز ﻳﺎ ﻫﻮا وارد ﻟﻮﻟﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪای ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺟﻠﻮ راﻧﺪن آن از ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ ورودش ﺧﺎرج میﺷﻮد. اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ رگ ها ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎک است و می تواند ﺑـﺎ اﻳﺠﺎد آﻣﺒﻮلی هوا ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺮگ شود. اوﻟﻴﻦ ﺳﺮﻧﮓ در ﻗﺮن اول ﻣﻴﻼدی در زﻣﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺎﻣﻼ اﺑﺘﺪایی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ که بعد از آن توسط دانشمندان ساختارش تکامل یافته و به شکل امروزی درآمده است.
ﺳﺮﻧﮓ از ﻳﻚ ﺑﺪﻧﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺷﻜﻞ از ﺟﻨﺲ پلاستیک ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮروي آن ﻣﺪرج ﺷﺪه و ﺣﺠﻢ ﻣﺎﻳﻊ درون آن را ﺑﺮﺣﺴﺐ سی سی ﺷﻔﺎف و ﻳﺎ میلی لیتر ﻧﺸﺎن می دهد. ﺑﺪﻧﻪ ی سرنگ ﻛﺎﻣﻼ بی رﻧﮓ است که بتوانیم محتوای داﺧﻞ ﺳﺮﻧﮓ را ﺑﻪ راحتی ﻣﺸﺎهده کنیم. ﺳﺮﻧﮓ هایی از ﺟﻨﺲ ﺷﻴﺸﻪ ﻛﻪ در ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ می شد ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﺮﻳﻞﻛﺮدن و دوﺑﺎره اﺳـﺘﻔﺎده کردن ﺑﻮدند ولی در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺳﺮﻧﮓ ها از ﺟـﻨﺲ پلاستیک و یک ﺑﺎر ﻣﺼﺮف هستند.
اجزای هر سرنگ
ﻗﺴﻤﺖ اصلی ﺳﺮﻧﮓ، اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﺨﺰن ﺳﺮﻧﮓ می باشد ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻌﺎت تزریقی در آن ﻗﺮار می گیرند. در داﺧﻞ اﻳﻦ ﺑﺪﻧﻪ ی اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای، یک ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻳﺎ در اصطلاح Plunger ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﺑﻪ راحتی به داﺧﻞ یا ﺧﺎرج می رود. در ﺳﺮ اﻳﻦ ﭘﻴﺴﺘﻮن یک قطعه از ﺟﻨﺲ لاستیک ﻗﺮار داده شده ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ است. این قطعه با ﺑﺪﻧﻪ استوانه ای ﺳﺮﻧﮓ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮده از نشتی مایع به هنگام انجام تزریق جلوگیری می کند.
قسمت خروجی سرنگ hub ﺳﺮﻧﮓ نام دارد ﻛﻪ به آن ﺳﺮﺳﻮزن متصل می شود. اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ خروجی امکان دارد ﺑﻪ دو صورت ﺑﺎﺷﺪ:
- Luer-Slip ﻳﺎ ﺳﺎده : اولین نوع ﻛﻪ نوک آن ﺑﺎ ﻓﺸﺎر درون ﺳﺮﺳﻮزن می رود و ﺑﻪ آسانی نیز از آن ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد.
- Luer- Lock : حالت دوم است که در اﻳﻦ صورت ﺳﺮ ﺳﺮﻧﮓ به شکل پیچی بوده و ﺳﺮﺳﻮزن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ درون سرسرنگ ﺑﭽﺮﺧﺪ تا به طور کامل محکم شود و ﺳﺮ ﺳﻮزن ﻓﻘـﻂ ﺑﺎ چرخش ﺑﻪ ﺳﺮﻧﮓ وﺻﻞ شده ﻳﺎ ﺟﺪا می شود و اﺣﺘﻤﺎل ﺟﺪا ﺷﺪن ﺳﺮ ﺳﻮزن زمانی که ﺗﺰرﻳﻖ انجام می شود، وﺟﻮد ﻧﺪارد.
انواع سرنگ ها از نظر حجم
واحد حجم در سرنگ ها سی سی می باشد. این حجم ها شامل 0.5، 1، 1.5، 2، 2.5، 5، 20، 30 و 50 می باشند. البته استفاده از ظرفیت های بالای 5 سی سی متداول نیست. هر حجم برای انجام تزریق خاصی بهتر و مناسب می باشد. سرنگ هایی که حجم 2 تا 3 میلی لیتری دارند برای تزریق های زیر پوستی و عضلانی مناسب هستند و سرنگ های بزرگ تر باعث آزار و ناراحتی فرد می شوند.
سرنگ انسولین کوچکترین واحد را در بین سرنگ ها دارد که یک سی سی می باشد و روی آن برحسب 1/0 سی سی مدرج شده است. ﺳﺮنگ های ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺗﺎ ﺣﺠﻢ 100 سی سی هم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد های مختلفی دارند. ﺳﺮﻧﮓ ﺳﺮ موشکی ﻳﺎ ﺳﺮﻧﮓ موشکی ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻐﺬﻳﻪ کردن از راه ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻌﺪه ﻳﺎ شستشوی ﻣﺜﺎﻧﻪ از طریق ﺳﻮﻧﺪ فولی و خروج ﻣﺎﻳﻌﺎت از ﺑﺪن اﺳﺘﻔﺎده می ﺷﻮد ﻗﻄﺮ ﺳﺮﺳﺮﻧﮓ زﻳﺎد ﺑﻮده و اﻳﻦ ﻛﺎر به آسانی ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ.
